علامه شیخ ابراهیم زکزاکی
علامه شیخ ابراهیم زکزاکی ادامه مطلب ...چرا دانش آموزان از ریاضیات می ترسند؟
چرا دانش آموزان از ریاضیات می ترسند؟ ادامه مطلب ...
سوالات درس مطالعات اجتماعی اول دبیرستان
سوالات درس 18
1- در موزه ایران باستان چه چیزهایی نگهداری می شود و چرا به آن ایران باستان می گویند؟
در این موزه مجسمه ها، ظروف و ابزار و وسایلی از گذشته های بسیار دور ایران نگهداری می شود. در این موزه، شما آثار تاریخی به جای مانده از دورهٔ قبل از اسلام را مشاهده می کنید. به همین جهت به این موزه، موزهٔ ایران باستان می گویند
2- مورخان زمان گذشته را بر چه اساسی تقسیم می کنند؟
بر اساس حوادث و تغییرات مهم
3- تاریخ ایران به چند دوره زمانی تقسیم میشود ؟ چرا
1 تاریخ قبل از اسلام ( دورهٔ ایران باستان )
2 تاریخ دورهٔ اسلامی که با سقوط حکومت ساسانیان و ورود اسلام به ایران آغاز شد و تاکنون ادامه دارد.
(چون ورود اسلام به ایران، مهمترین رویداد تاریخی کشور ما است، به همین جهت تاریخ ایران به دو دورهٔ زمانی تقسیم شده است )
4- با توجه به مطالعه باستانشناسان از آثار باقی مانده از گذشته ، زندگی بشر چه مراحلی را طی کرده است؟
هزاران سال پیش، انسان ها از وسایل بسیار ساده و ابتدایی استفاده می کردند، آنها از طریق گرد آوری خوراک و شکار حیوانات زندگی می کردند، در جست وجوی شکار و خوراک از جایی به جای دیگر می رفتند و برای محافظت از خود درون غار ها به سر می بردند.سپس انسا نها کشاورزی را یاد گرفتند و حیوانات را اهلی کردند. آنها در کناررودخانه ها برای خود خانه های دائمی ساختند. کشاورزی موجب شد که انسان ها یکجانشین شدند. بدین ترتیب اولین روستا ها در کنار رو دهای پرآب و چشمه ها پدید آمدند.
کم کم، داد و ستد و تجارت ابزار و وسایل رونق گرفت.انسا نها برای رسیدگی به کار ها و نوشتن و محاسبه داد و ستدهایشان خط را اختراع کردند.با گذشت زمان، جمعیت برخی سکونتگاه ها رو به افزایش گذاشت و شهر های بزرگی پدید آمدند که به وسیلهٔ حکومتی اداره می شدند. آنها قوانین و مقرراتی برای خود وضع کردند.مردم این شهرها در هنر و معماری و ساختن بنا ها، پیشرفت زیادی کردند. بدین ترتیب نخستین تمدن های بشری به وجود آمدند.
5- انسانهای غار نشین از چه ابزاری استفاده می کردند و چرا بر روی دیوار غارها نقاشی می کردند؟
ابزار های انسان های غار نشین در این دوره از سنگ بود و آنها به یادبود شکار هایشان نقش هایی بر روی دیوار
غا رها یا کوه های اطراف خود کنده بودند که امروزه هنوز آثار برخی از این سنگ نگاره ها باقی مانده است.
6-در کدام مناطق ایران ظروف سفالی وگلی (ظروفی از زندگی مردم)مربوط به دوران گذشته پیدا شده است؟
تپۀ سییلک )درکاشان( و تپۀ حس نلو، )در آذربایجان غربی (
7- تمدن چه ویژگیهایی دارد؟یژگ
– داشتن معماری، شهرسازی و هنر ی های ت
- داشتن خط - داشتن عقاید مذهبی
- مهارت در کا رهای مختلف
- داشتن قوانین و مقررات
- داشتن حکومت
8- برخی از تمدن های را که در گذشته های دور در ایران پدید آمدند و سپس از بین رفتند را نام ببرید.
تمدن شهر سوخته - تمدن ایلام - تمدن جیرفت
9- شهر سوخته در کدام منطقه ایران واقع شده است و مربوط به چه دوره ی تاریخی است و چرا به این نام معروف شده است؟
در نزدیکی شهر زابل در استان سیستان وبلوچستان، مربوط به حدود پنج هزار سال پیش
این تمدن بعدها به طرز نامعلوم و عجیبی از بین رفته است و به همین علت آنها این منطقه راشهر سوخته به معنی نابو د شده، نام گذاشتند.
10- آثار باقی مانده از تمدن ایلام چگونه کشف شد؟
حدود هفتاد سال پیش، چند مهندس که با هواپیما به خوزستان می رفتند، متوجه تپه ای شدند و احتمال دادند که زیر آن آثار تاریخی وجود داشته باشد. آنها باستا نشناسان را از وجود این تپ ه با خبر کردند. باستا نشناسان پس از مدت ها تلاش با زحمت و مواظبت زیاد خاک ها را کنار زدند و به تدریج خرابه های چُغازنبیل مهمترین اثر به جای مانده از تمدن ایلام را کشف کردند.
11- معبد چغا زنبیل ، مهمترین اثر باقی مانده از تمدن ایلام در کجا واقع شده و ویژگی آن چیست؟
در نزدیکی شوش است. این معبد با میلیو نها خشت و هزاران آجر ساخته شده و بر روی برخی آجرها با خط ایلامی، مطالبی نوشته شده است.
12- تمدن ایلام مربوط به چه زمانی است و ایلامی ها چه ویژگی هایی داشتند؟
حدود 3 هزار سال - آنها بر روی لو حهای گلی، قانون هایی را که پادشاهان ایلامی وضع کرده بودند، می نوشتند که بعضی از این لوح ها تا به امروز باقی مانده است. ایلامیها مانند سایر تمدن های باستانی، خدایان متعددی مثل خدای خورشید و خدای آب و... را پرستش می کردند و مجسمه هایی از این خدایان ساخته و در معابد خود قرار می دادند و آنها را می پرستیدند. ایلامی ها با هنر سفالسازی آشنا بودند و ظروف سفالی و مجسمه ها و ابزا رهای مختلف آنها در این منطقه یافت شده است.
13- تمدن جیرفت در کدام منطقه ایران واقع شده و چه آثاری در این منطقه پیدا شده است ؟ و ویژگی کتیبه های این منطقه چیست؟
نزدیکی جیرفت کرمان در کنار هلیل رود - وسایل و ظروف سنگی و مفرغی با نقش جانوران، زیگورات و
کتیبه های آجری
باستان شناسان هنوز موفق به خواندن کتیبه ها نشده اند و احتمال می دهند این قدیمی ترین خط دنیا باشد که تمدن جیرفت آن را اختراع کرده است.
14- همزمان با تمدن ایلام در ایران کدام تمدن ها در مناطق بین النهرین ، کنار رود نیل و اطراف دریای مدیترانه شکل گرفتند نام ببرید.
آشور - سومر – بابِل – لیدی- مصر
15- همزمان با پیامبران الهی مردم از نظر پیشرفت و روابط اجتماعی چه وضعیتی داشتند و حاکمان چگونه بودند؟
در آن زمان اگر چه مردم این نواحی در ساختن ابزار و وسایل زندگی پیشرفت کرده بودند و تمدن های بزرگی درکنار
رودها پدید آمده بود، اما در زندگی و روابط اجتماعی آنها شرایط بدی حاکم بود.
فرمانروایان در کاخ های باشکوه به خوشگذرانی مشغول بودند و به مردم ظلم بسیار می کردند.انسان ها به جای پرستش خداوند یکتا، خورشید و ماه یا بت ها را عبادت می کردند و گمراه بودند. اخلاق و رفتار و قانون و مقرراتی که مردم از آن پیروی می کردند آکنده از جهل و گمراهی، خرافات و ظلم و ستم بود.
16- کدام پیامبران در بین النهرین زندگی می کردند؟
حضرت نوح )ع( و حضرت ابراهیم )ع(
17- کدام پیامبران در مصر زندگی میکردند؟
حضرت یوسف )ع( و حضرت موسی )ع(
18- کدام پیامبر در فلسطین متولد شد؟
حضرت عیسی )ع( در زمان حکمرانی امپراتوری روم در فلسطین متولد شدند.
آریایی ها که بودند ؟
برخی مورخان معتقدند که حدود چهار هزار سال پیش، مردمانی کوچ نشین که خود را آریایی می نامیدند از مناطق
شمال دریای خزر به تدریج به سرزمین ایران مهاجرت کردند.
2-سه قوم بزرگ آریایی چه نام داشتند و هرکدام در کدام بخش ایران ساکن شدند؟
مادها در غرب وشمال غرب – پارس ها در جنوب – پارت ها در شمال شرق
3-قبایل ماد در کجا زندگی می کردند و علت ضعف آنها قبل از تشکیل حکومت چه بود؟
قبایل ماد در شمال غرب ایران به صورت پراکنده زندگی می کردند و همین امر موجب شده بود که آنها ضعیف باشند و هر چند وقت یک بار همسایه های قدرتمندشان مانند آشور یها به آنها حمله کنند و اموالشان را به غارت ببرند.
4- قبایل ماد چه کسی را حاکم خود انتخاب کردند ؟ چرا؟
در یکی از قبایل ماد، فردی به نام دیااکو زندگی میکرد که به دلیل خوش رفتاری و عدالت خواهی بین همهٔ قبیله ها محبوبیت داشت. سرانجام سران قبایل تصمیم گرفتند او را به عنوان فرمانروا انتخاب کنند.
5-اولین حکومت قدرتمند ایران به دست چه کسی تشکیل شد وپایتختش کجا بود؟
دیااکو بر فراز تپه ای در شهر هگمتانه )همدان امروزی( قلعه ای ساخت و آنجا را به پایتختی خود انتخاب کرد. ماد ها به تدریج قدرتمند شدند و بر دشمنان خود غلبه کردند
6- هخامنش که بود؟
رئیس یکی از قبایل مهم پارس، فردی به نام هخامنش بود
7- بنیان گذار سلسله هخامنشیان که بود و کدام حکومت را سرنگون کرد؟
کوروش( از نوادگان هخامنش)
کوروش توانست آخرین پادشاه ما دها را در جنگی شکست بدهد و حکومت ما دها را سرنگون کند.
8- قلمرو ایران در زمان کوروش تا کجا و با حمله به چه مناطقی گسترش پیدا کرد؟
کوروش در دوران حکومت خود، پیروزی های زیادی به دست آورد. او به باِبل )عراق امروزی( و لیدی )ترکیه امروزی( حمله کرد و قلمرو ایران را از خلیج فارس تا دریای مدیترانه گسترش داد.
9- به نظر کوروش با مردم مناطق فتح شده چگونه باید رفتار کرد؟
کوروش معتقد بود باید با مردم سرزمین هایی که فتح می شدند با خردمندی و عدالت رفتار کرد. مورخان این موضوع را از روی منشوری که از وی به جا مانده است دریافته اند.
10- زمانی که داریوش هخامنشی به قدرت رسید اوضاع در قلمرو هخامنشیان چگونه بود؟
او زمانی به سلطنت رسید که در بیشتر قلمرو هخامنشیان، شورش ها و نابسامانی هایی شکل گرفته بود. داریوش با عزم و اراده با شورشیان جنگید و آنها را شکست داد و موفق شد دوباره حکومت هخامنشیان را قدرتمند سازد.
11- داریوش پس از پیروزی بر دشمنان خود ، چه دستوری داد؟
داریوش دستور داد تا نقش برجسته ای به یاد پیروزی او در جنگ با دشمنان بر روی کوه بیستون حجّاری کنند.
12-چرا حکومت هخامنشی نخستین امپراتوری جهانی است؟
چون در زمان کوروش و داریوش، قلمرو جغرافیایی هخامنشیان، بیشتر کشو رهای مهم آن روز را در بر می گرفته است
13- بهانه حمله اسکندر مقدونی به ایران چه بود ؟
در زمان هخامنشیان، جنگ های متعددی بین ایران و یونان رخ داد در یکی از این جنگ ها سپاهیان هخامنشی آتن را فتح کردند، اما یونانیان آن شهر را باز پس گرفتند. هنگامی که فرماندهی به نام اسکندر مقدونی در یونان به قدرت رسید، حکومت هخامنشی ضعیف و ناتوان شده بود. اسکندر از این موقعیت استفاده کرد و یونانیان را به انتقام جویی از ایرانیان فرا خواند سپاهیان تحت فرمان او در چند جنگ، سپاه هخامنشی را شکست دادند و ایران را فتح کردند. درنتیجهٔ حملهٔ اسکندر، بسیاری از شهرهای ایران از جمله تخت جمشید به آتش کشیده شد.
14- اسکندر مقدونی کدام مناطق را تصرف کرد؟
اسکندر علاوه بر ایران، مصر و قسمت هایی از هندوستان را تصرف کرد
15- اسکندر مقدونی چگونه مُرد؟
. او سرانجام در جوانی و در اوج کشورگشایی بر اثربیماری در گذشت.
16-پس از مرگ اسکندر ایران به دست کدام سردار وی افتاد ؟ او چه سلسله ای را تأسیس کرد؟
ایران به دست سلوکوس یکی از سرداران او افتاد . وی سلسلهٔ سلوکیان را تأسیس کرد.
17-برخورد ایرانیان با سلوکیان چگونه بود؟
ایرانیان سلوکیان را بیگانه می شمردند و به شکل های مختلف با آنان مخالفت و مبارزه می کردند.
18- اشک یا ارشک چه اقدامی انجام داد؟
رئیس یکی از قبایل پار ت ملقب به اشک یا ارشک با هدف مقابله با سلوکیان، پارتیان و دیگر اقوام ایرانی را متحد کرد. او با استفاده از اختلافات سلوکیان توانست قسمت هایی از ایران را آزاد کند. مورخان وی را مؤسس سلسله اشکانی می دانند.
19- حکومت اشکانیان از چه زمانی قدرتمند شد ؟ تأثیرات این قدرت چه بود؟
در زمان فرمانروایی مهرداد دوم، حکومت اشکانی به امپراتوری قدرتمند تبدیل شد. اشکانیان پس آن به مدت چندین قرن با تمام توان در برابرهجوم سپاه نیرومند روم ایستادند و اجازه ندادند بار دیگر بیگانگان بر میهن ما مسلط شوند.
20- آخرین حکومت ایران قبل از اسلام چه نام داشت؟
ساسانیان
21- مؤسس سلسله ساسانیان که بود؟
اردشیر بابکان از خاندان ساسان مؤسس این سلسله است که بر علیه اشکانیان قیام کرد
22- در زمان کدام پادشاه ساسانی امپراتور روم )والریانوس( شکست خورد؟
یکی از مهم ترین پادشاهان ساسانی، شاپور اول است. در زمان او وسعت قلمرو ایران بسیار زیاد شد و او
توانست امپراتور روم )والریانوس( را شکست دهد.
23-دوره جدید تاریخ ایران با ورود اسلام به ایران از چه زمانی آغاز شد؟
با حملهٔ اعراب مسلمان و شکست های متعدد سپاهیان ساسانی، سرانجام با قتل یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، این سلسله درسال 651 میلادی به پایان رسید. با ورود اسلام به ایران دورهٔ جدیدی از تاریخ ایران پایه گذاری گردید.
24- مبدأ تاریخ هجری چیست؟
مبدأ تاریخ ما مسلمانان هجرت پیامبر اکرم )صل الله علیه و آله( از مکه به مدینه است و به آن تاریخ
هجری گفته می شود
25- برای تعیین زمان رویدادهای قبل از اسلام از چه تقویمی استفاده می شود؟
. مورخان از تقویم میلادی استفاده می کنند. مبدأ تقویم میلادی تولد حضرت مسیح )ع( است و نشانهٔ اختصاری آن حرف ( م ) است
26- برای تعیین زمان رویدادهای قبل از میلاد حضرت مسیح (ع)از چه تقویمی استفاده می شود؟
تقویم میلادی به صورت معکوس و با علامت اختصاری ( ق.م ) به کار می رود. برای مثال 800 ق.م، بیانگر هشتصد سال پیش از میلاد مسیح است.
درس 20
1- در ایران باستان شیوه حکومت چگونه بود؟
در ایران باستان شیوه. حکومت پادشاهی بود. شاهان در ابتدای سلطنت در حضور بزرگان کشور، تاج گذاری می کردند و در کاخ بر تخت می نشستند . شاه قدرت مطلق داشت و همه باید از او فرمان می بردند. حکومت موروثی بود یعنی از پدر به پسر به ارث می رسید.
البته گاهی بر سر جانشینی شاه و به دست آوردن قدرت، آن چنان اختلافات شدیدی پیش می آمد که حتی منجر به کشتن افراد و جنگ و خون ریزی می شد.
2-از نظر پادشاهان ایران باستان مقام شاهی چه مقامی بود؟
شاهان ایران باستان خود را برگزیدهٔ آسمان و نمایندهٔ اهورامزدا می دانستند و معتقد بودند که به حکم او فرمان
می رانند. در اغلب کتیبه های به جای مانده، جمله هایی که این موضوع را نشان بدهد، وجود دارد.
البته این عقیده هم وجود داشت که اگر شاه از مسیر قانون و عدالت منحرف شود حمایت اهورایی از او گرفته می شود و بزرگان و موبدان می توانستند شاه را عزل یا برکنار کنند.
3-پادشاهان به چه اموری فرمانروایی ومطلق داشتند؟
شاهان بر امور اداری، نظامی و مذهبی فرمانروایی مطلق داشتند
4- فرمان های پادشاه چه حکمی داشت ؟ و فرمان های مهم چه نشانی داشت؟
این فرمان ها، قانون هایی بودند که باید در سراسر کشور اجرا می شدند و هیچ کس نباید از آنها سرپیچی می کرد. روی فرمان ها و نامه های مهم، مُهرهای مخصوص شاه زده می شد.
5- چرا در دوره اشکانیان، قدرت و نفوذ پادشاهان مانند سایر شاهان ایران باستان نبود؟
چون در این دوره، خاندان های محلی از نفوذ و قدرت زیادی برخوردار بودند و شاهان مجبور بودند در اداره کشور با آنها مشورت کنند.
6- در دوره اشکانیان چند مجلس برای تصمیم گیری به وجود آمده بود؟
مجلس شاهی، مجلس بزرگان و مجلس مهستان.
7- علت وجود شغل ها و مقام های مختلف برای اداره کشور در دولت های ایران باستان چه بود؟
قلمرو وسیع
8-زندگی شاهان چگونه بود و هزینه زندگی آنان چگونه تأمین می شد؟
زندگی شاهان هزینهٔ زیادی داشت. گاهی آنها صدها خدمه را به کار می گرفتند. اینکه درآمد های کشور چگونه خرج بشود بستگی به نظر شاهان داشت. مخارج سنگین دربار، از گرفتن مالیات از مردم تأمین می شد. اغلب شاهان به ثروت اندوزی می پرداختند و نه تنها به فکر آسایش مردم نبودند بلکه به آنها ظلم می کردند.البته گاهی نیز به ندرت شاهانی پیدا می شدند که سعی می کردند با عدالت رفتار کنند.
9- مقا مهای مهم حکومتی بعد از مقام شاه را نام ببرید و وظایف آنها را ذکر کنید.
وزیر بزرگ مهمترین مقام بعد از شاه و مسئول کار های اداری مملکت بود
رئیس دربار یا تشریفات مسئول رسیدگی به کار های کاخ شاهی )مراسم و جشن های مختلف، انبار و ذخیره کردن محصولات غذایی در
کاخ، توزیع جیرهٔ ∗ کارکنان، نظارت بر کار هنرمندان، صنعتگران داخل کاخ و ( بود
منشیان و دبیران کا رهای اداری و مالی و نوشتن نام هها بر عهدهٔ آنها بود و گاه به چند زبان آشنایی داشتند
مأموران مخفی شاه اولین بار در زمان داریوش افرادی به عنوان مأمور مخفی انتخاب شدند که به آنها چشم و گوش های شاه می گفتند
مأموران مخفی شاهان از قسمتهای مختلف کشور گزارش تهیه میکردند و به شاه می دادند
ف1عّالیّت
10- تقسیمات کشوری برای اولین بار توسط چه کسانی اتفاق افتاد و این تقسیمات چگونه بود؟
ایرانیان، برای اولین بار تقسیم سرزمین به بخشهای مختلف را ابداع کردند. برای مثال، داریوش کشور را برای اداره بهتر به 23 قسمت، تقسیم کرده بود که به هر قسمت یک ایالت می گفتند. برای هر ایالت یک شهربان انتخاب می کردند که معمولاً از مقا مهای حکومتی یا اعضای خانواده شاه بود. هر بخش، از مرکز فرماندهی یا پایتخت، دستور
می گرفت و موظف بود همهٔ کا رها را طبق نظر شاه انجام دهد.
11- پایتخت حکومت های ایران باستان را ذکر کنید.
ما دها همدان )هگمتانه(
هخامنشیان شوش )پایتخت زمستانی( - همدان )پایتخت تابستانی( - تخت جمشید - بابل
اشکانیان صد دروازه ) دامغان ( و تیسفون
ساسانیان تیسفون
12- شهری را که پادشاهان به عنوان پایتخت انتخاب می کردند معمولا چه ویژگیهایی داشت؟
پایتختها معمولاً شهرهای بزرگ و پرجمعیت بودند و شاهان در آنها کا خهای بزرگ و بناهای عظیم می ساختند.
13- علت هجوم و حمله پی در پی دشمنان به ایران چه بود؟
سرزمین ایران به دلیل موقعیت مهم جغرافیایی، همواره از شرق و غرب در معرض هجوم دشمنان بود.
14- چرا حکومت های ایران باستان ، سپاه ونیروی نظامی بزرگ بوجود آوردند؟
در غرب، دولتهای یونان و روم به قلمرو ایران دست اندازی می کردند. به همین دلیل حکومت های ایران باستان سپاه و نیروی نظامی بزرگی به وجود آورده بودند تا از مر زهای ایران دفاع کنند.
15-مردم ایران باستان فرزندانشان را از چه سنی آماده جنگ و شکار می کردند؟
مردم ایران باستان وقتی پسرانشان به نوجوانی می رسیدند زره بر آنها می پوشاندند و کمربند چرمی به کمرشان
می بستند تا در جنگ و شکار شرکت کنند.
16- پادشاهان از چه زمانی موزش نظامی می دیدند؟
شاهان نیز از دورهٔ نوجوانی، آموزش های نظامی می دیدند و در بیشتر جنگ ها، خودشان فرماندهی جنگ را بر عهده می گرفتند.
17- چرا در تاریخ جهان ، اشکانیان به جنگاوران مشهور بودند؟
اشکانیان )پارتیان ( در تاریخ جهان به جنگاوران مشهور بودند و مهارت زیادی در سوار کاری و تیراندازی داشتند. سپاه از نیروی پیاده نظام و سواره نظام تشکیل می شد.
18-ابتکار بزرگ داریوش هخامنشی در زمینه تشکیل سپاه وفنون نظامی چه بود؟ و ویژگی آن را ذکر کنید.
علاوه بر سپاه معمولی، یک سپاه جاویدان هم تشکیل داده بود. تعداد افراد سپاه جاویدان د ه هزار نفر بود که به گرو ههای ده نفره تقسیم می شد. به این سپاه، جاویدان یا همیشگی می گفتند چون هرگاه یکی از افراد از بین می رفت یک فرد جنگاور دیگر که ذخیره بود جای او را می گرفت و تعداد کم نمی شد. در آن دوره، خدمت در سپاه جاویدان، بزر گترین آرزوی جوانان پارسی بود.
19- از ابتکارات ایرانیان در زمان جنگ استفاده از چه وسایل و ابزاری بود؟
یکی دیگر از ابتکارات ایرانی ها، اختراع ارابهٔ دا سدار بود. این ارابه در هر سمت خود به شمشیرهای تیز و در مرکز به کار دهای داس مانند مجهز بود و هنگام حرکت از دو طرف هر چیزی را بر سر راه اسب ها تکه تکه
می کرد. همچنین به دستور کوروش گردونه ها یا بر جهای بلند و چوبی و چرخدار ساخته بودند این برج ها متحرک بودند و درداخل آنها کمانداران قرار می گرفتند و از بالای بر جها در موقع لزوم به دشمن تیراندازی می کردند. این برج ها با تعداد زیادی اسب کشیده می شدند.
20- نیروی دریایی ایرانیان باستان در کدام آبها در رفت و آمد بود؟
ایرانیان باستان نیروی دریایی داشتند و کشتی های آنها از خلیج پارس تا دریای مدیترانه در رفت و آمد بودند.
درس 21
1- در ایران باستان خانواده چه جایگاهی داشت ؟ و پدر چه نقشی در خانواده داشت؟
خانواده، هستهٔ اولیه جامعه را تشکیل می داد. ازدواج در نزد ایرانیان یک تکلیف دینی و پیمان مقدس بود. به همین دلیل اگر کسی عمداً از ازدواج سرباز می زد، گناهکار شمرده می شد. همچنین مردان زمانی می توانستند مقام و منصبی بگیرند که همسر داشته باشند
درخانوادهٔ ایران باستان، پدر به عنوان سرپرست خانواده نقش مهمی داشت و اجرای مراسم مذهبی و حفظ امنیت خانواده برعهدهٔ او بود.
2-در ایران باستان افراد معمولا با چه کسانی ازدواج می کردند؟
ازدواج معمولاً خویشاوندی و درون گروهی بود؛ یعنی اغلب سعی می کردند با افرادی از دودمان خود ازدواج کنند تا با آنها هم خون باشند و خصوصیات آن دودمان را حفظ کنند.
3-آیا برای ایرانیان باستان جنسیت فرزند اهمیت داشت؟
ایرانیان باستان برای اولاد پسر ارزش خاصی قائل بودند و این موضوع به خصوص برای شاهان و درباریان که سلطنت موروثی داشتند، اهمیت زیادی داشت
4-آیا در ایران باستان چند همسری وجود داشت؟
در آن دوره چند همسری نیز وجود داشت و افراد توانگر و ثروتمند چند زن داشتند.
5- در ایران باستان خانواده ها مواد مورد نیاز خود را چگونه تأمین می کردند؟
بیشتر مواد مورد نیاز خود چون خوراک و پوشاک و ابزار را خودشان در خانه تولید و نیازهای خود را تأمین می کردند.
زنان در کنار مردان به نخ ریسی، پارچه بافی، قالی بافی و مشارکت در کشاورزی می پرداختند.
6- در ایران باستان خانواده ها معمولا چه چیزهایی را به فرزندان خود آموزش می دادند؟
خانواده ها همچنین مرکز تربیت و آموزش بودند و اصول و ارزش های اخلاقی چون راستگویی، امانت داری، میهن دوستی و وفای به عهد و پیمان را به اعضای خانوادهٔ خود می آموختند. پدران، شغل خود را به پسران یاد می دادند همچنان که مادران به عنوان کدبانوی خانواده، رسوم خانه داری را به دختران آموزش می دادند.
7- در دوره ایران باستان بیشتر مردم ایران در روستاها زندگی می کردند یا در شهرها؟ و چه شغلی داشتند؟
در دورهٔ ایران باستان، اغلب مردم در روستاها زندگی می کردند و کشاورزان بیشترین جمعیت آن زمان را تشکیل می دادند.
8-تا قبل از سلسله ساسانیان شهرها محل زندگی چه کسانی بود؟
بیشتر محل زندگی شاهان و مأموران حکومت بود.
9- از چه دوره ای تعداد شهرها زیاد شدند و جمعیت شهرنشین افزایش یافت ؟
از دوره ساسانیان
10-در دوره ساسانیان چه کسانی علاوه بر شاه در شهها زندگی می کردند؟
در این شهرها علاوه بر مأموران حکومتی، صنعتگران، بازرگانان و پیشه وران نیز زندگی می کردند.
فعّالیّت
11-از چه زمانی شغل های مختلف بوجود آمد؟
پس از یکجانشینی تقسیم کار اجتماعی پدید آمد و افراد درگروه های مختلف شغلی دسته بندی شده بودند.
12-در کتاب اوستا مردم به چند دسته تقسیم شده اند؟
در کتاب اوستا، مردم به دستهٔ پیشوایان دینی، نظامیان، کشاورزان و دامداران تقسیم شده اند و هر دسته وظیفهٔ خاصی دارد.
13-اختلافات طبقاتی چگونه در جامعه بوجود آمد ؟ و در چه دوره ای به اوج رسید؟
با تشکیل امپراتوری های بزرگ و تمرکز قدرت و ثروت در دست شاهان و شاهزادگان و سایر مقام های حکومتی به تدریج اختلاف طبقاتی درجامعه به وجود آمد و طبقات اجتماعی امتیازات و حقوق متفاوتی به دست آوردند. اختلافات طبقاتی در دوره ساسانیان به اوج رسید
14-در دوره ساسانیان مردم به چند طبقه تقسیم شده بودند؟
اشراف و بزرگان.........شاه و شاهزادگان، روحانیون زرتشتی )موبدان(، فرماندهان نظامی و دبیران
عامه مردم ............. پیشه وران، بازرگانان و کشاورزان.
15- در دوره ساسانیان اشراف و بزرگان از چه حقوق و امتیازاتی برخوردار بودند؟
اشراف و بزرگان ازحقوق و امتیازات زیادی برخوردار بودند. آنها زمین ها و ثروت های فراوان داشتند اما از پرداختن مالیات سرانه معاف بودند. از حق تحصیل و آموزش برخوردار بودند و خود را صاحب جان و مال مردم می دانستند.
16-کشاورزان در دوره ساسانی چه وضعیتی داشتند؟
کشاورزان با آنکه اکثریت جامعه را تشکیل می دادند و فعالیت اقتصادی مهم بر دوش آنها بود، از بسیاری از حقوق اجتماعی
محروم بودند. آنها و فرزندانشان حق تحصیل نداشتند. بار سنگین مالیات بردوش آنها بود و درجنگ ها، سپاه پیاده نظام را تشکیل
می دادند. اگر کسی از جنگ فرار می کرد به شدت مجازات می شد.
17- در دوره ساسانی موبدان زرتشتی چه موقعیتی داشتند؟
در این دوره، موبدان زرتشتی که خود جزء طبقه بزرگان بودند از این اختلاف طبقاتی حمایت می کردند و در دستگاه حکومتی
نفوذ زیادی داشتند
18- جامعه طبقاتی چه ویژگیهایی داشت؟
. در جامعه طبقاتی، رفتن از طبقه ای به طبقهٔ دیگر بسیار سخت و تقریباً ناممکن بود.یعنی فرزند کشاورز می بایستی تا ابد کشاورز بماند.همچنان که اشراف زادگان همیشه درگروه اشراف می ماندند. افراد از طبقه محروم نمی توانستند با بزرگان ازدواج کنند.
لباس و مسکن طبقات نیز متفاوت بود. در شهرها پیشه وران و کشاورزان نمی توانستند در محلهٔ خاص بزرگان سکونت کنند و به ناچار
در حومهٔ شهرها ساکن می شدند. در دورهٔ ساسانی طبقات مختلف حتی آتشکده های جداگانه ای داشتند. این وضع طبقاتی بر روابط،
آداب و معاشرت مردم نیز تأثیر گذاشته بود.
19-به گفته هرودوت ، ایرانیان دوره باستان چه ویژگیهایی داشتند؟
هِرودوت نوشته است: ایرانی ها وقتی در کوچه به هم می رسیدند روبوسی می کردند و اگر با یکدیگر تفاوت طبقاتی داشتند افراد عامی می بایستی در برابر اشراف و بزرگان زانو می زدند.
20-زندگی پادشاهان و شاهزادگان در دوره ایران باستان چگونه بود ؟ مثال بزنید.(مشابه سوال 8 درس بیست)
در دورهٔ ایران باستان، شاهان و شاهزادگان زندگی بسیار پرتجملی داشتند و در کاخ ها به خوشگذرانی می پرداختند. برای مثال
خسرو پرویز تاجی داشت که مقدار زیادی طلای خالص در آن به کار برده شده بود و مروارید های آن به اندازه تخم گنجشک بودند. در
آن دوره، تاج سنگین را از سقف آویزان می کردند و شاه زیر آن می نشست. خسرو پرویز شطرنجی داشت که مهره های آن از یاقوت و زمرد بودند و بر تختی می نشست که از عاج فیل درست شده بود و نرده های آن از طلا و نقره بود.
21-مورخان از کدام اثر ادبی برای پی بردن به اوضاع و احوال مردم دوره ایران باستان استفاده کرده اند؟
شاهنامه فردوسی
1- در ایران باستان خانواده چه جایگاهی داشت ؟ و پدر چه نقشی در خانواده داشت؟
خانواده، هستهٔ اولیه جامعه را تشکیل می داد. ازدواج در نزد ایرانیان یک تکلیف دینی و پیمان مقدس بود. به همین دلیل اگر کسی عمداً از ازدواج سرباز می زد، گناهکار شمرده می شد. همچنین مردان زمانی می توانستند مقام و منصبی بگیرند که همسر داشته باشند
درخانوادهٔ ایران باستان، پدر به عنوان سرپرست خانواده نقش مهمی داشت و اجرای مراسم مذهبی و حفظ امنیت خانواده برعهدهٔ او بود.
2-در ایران باستان افراد معمولا با چه کسانی ازدواج می کردند؟
ازدواج معمولاً خویشاوندی و درون گروهی بود؛ یعنی اغلب سعی می کردند با افرادی از دودمان خود ازدواج کنند تا با آنها هم خون باشند و خصوصیات آن دودمان را حفظ کنند.
3-آیا برای ایرانیان باستان جنسیت فرزند اهمیت داشت؟
ایرانیان باستان برای اولاد پسر ارزش خاصی قائل بودند و این موضوع به خصوص برای شاهان و درباریان که سلطنت موروثی داشتند، اهمیت زیادی داشت
4-آیا در ایران باستان چند همسری وجود داشت؟
در آن دوره چند همسری نیز وجود داشت و افراد توانگر و ثروتمند چند زن داشتند.
5- در ایران باستان خانواده ها مواد مورد نیاز خود را چگونه تأمین می کردند؟
بیشتر مواد مورد نیاز خود چون خوراک و پوشاک و ابزار را خودشان در خانه تولید و نیازهای خود را تأمین می کردند.
زنان در کنار مردان به نخ ریسی، پارچه بافی، قالی بافی و مشارکت در کشاورزی می پرداختند.
6- در ایران باستان خانواده ها معمولا چه چیزهایی را به فرزندان خود آموزش می دادند؟
خانواده ها همچنین مرکز تربیت و آموزش بودند و اصول و ارزش های اخلاقی چون راستگویی، امانت داری، میهن دوستی و وفای به عهد و پیمان را به اعضای خانوادهٔ خود می آموختند. پدران، شغل خود را به پسران یاد می دادند همچنان که مادران به عنوان کدبانوی خانواده، رسوم خانه داری را به دختران آموزش می دادند.
7- در دوره ایران باستان بیشتر مردم ایران در روستاها زندگی می کردند یا در شهرها؟ و چه شغلی داشتند؟
در دورهٔ ایران باستان، اغلب مردم در روستاها زندگی می کردند و کشاورزان بیشترین جمعیت آن زمان را تشکیل می دادند.
8-تا قبل از سلسله ساسانیان شهرها محل زندگی چه کسانی بود؟
بیشتر محل زندگی شاهان و مأموران حکومت بود.
9- از چه دوره ای تعداد شهرها زیاد شدند و جمعیت شهرنشین افزایش یافت ؟
از دوره ساسانیان
10-در دوره ساسانیان چه کسانی علاوه بر شاه در شهها زندگی می کردند؟
در این شهرها علاوه بر مأموران حکومتی، صنعتگران، بازرگانان و پیشه وران نیز زندگی می کردند.
فعّالیّت
11-از چه زمانی شغل های مختلف بوجود آمد؟
پس از یکجانشینی تقسیم کار اجتماعی پدید آمد و افراد درگروه های مختلف شغلی دسته بندی شده بودند.
12-در کتاب اوستا مردم به چند دسته تقسیم شده اند؟
در کتاب اوستا، مردم به دستهٔ پیشوایان دینی، نظامیان، کشاورزان و دامداران تقسیم شده اند و هر دسته وظیفهٔ خاصی دارد.
13-اختلافات طبقاتی چگونه در جامعه بوجود آمد ؟ و در چه دوره ای به اوج رسید؟
با تشکیل امپراتوری های بزرگ و تمرکز قدرت و ثروت در دست شاهان و شاهزادگان و سایر مقام های حکومتی به تدریج اختلاف طبقاتی درجامعه به وجود آمد و طبقات اجتماعی امتیازات و حقوق متفاوتی به دست آوردند. اختلافات طبقاتی در دوره ساسانیان به اوج رسید
14-در دوره ساسانیان مردم به چند طبقه تقسیم شده بودند؟
اشراف و بزرگان.........شاه و شاهزادگان، روحانیون زرتشتی )موبدان(، فرماندهان نظامی و دبیران
عامه مردم ............. پیشه وران، بازرگانان و کشاورزان.
15- در دوره ساسانیان اشراف و بزرگان از چه حقوق و امتیازاتی برخوردار بودند؟
اشراف و بزرگان ازحقوق و امتیازات زیادی برخوردار بودند. آنها زمین ها و ثروت های فراوان داشتند اما از پرداختن مالیات سرانه معاف بودند. از حق تحصیل و آموزش برخوردار بودند و خود را صاحب جان و مال مردم می دانستند.
16-کشاورزان در دوره ساسانی چه وضعیتی داشتند؟
کشاورزان با آنکه اکثریت جامعه را تشکیل می دادند و فعالیت اقتصادی مهم بر دوش آنها بود، از بسیاری از حقوق اجتماعی
محروم بودند. آنها و فرزندانشان حق تحصیل نداشتند. بار سنگین مالیات بردوش آنها بود و درجنگ ها، سپاه پیاده نظام را تشکیل
می دادند. اگر کسی از جنگ فرار می کرد به شدت مجازات می شد.
17- در دوره ساسانی موبدان زرتشتی چه موقعیتی داشتند؟
در این دوره، موبدان زرتشتی که خود جزء طبقه بزرگان بودند از این اختلاف طبقاتی حمایت می کردند و در دستگاه حکومتی
نفوذ زیادی داشتند
18- جامعه طبقاتی چه ویژگیهایی داشت؟
. در جامعه طبقاتی، رفتن از طبقه ای به طبقهٔ دیگر بسیار سخت و تقریباً ناممکن بود.یعنی فرزند کشاورز می بایستی تا ابد کشاورز بماند.همچنان که اشراف زادگان همیشه درگروه اشراف می ماندند. افراد از طبقه محروم نمی توانستند با بزرگان ازدواج کنند.
لباس و مسکن طبقات نیز متفاوت بود. در شهرها پیشه وران و کشاورزان نمی توانستند در محلهٔ خاص بزرگان سکونت کنند و به ناچار
در حومهٔ شهرها ساکن می شدند. در دورهٔ ساسانی طبقات مختلف حتی آتشکده های جداگانه ای داشتند. این وضع طبقاتی بر روابط،
آداب و معاشرت مردم نیز تأثیر گذاشته بود.
19-به گفته هرودوت ، ایرانیان دوره باستان چه ویژگیهایی داشتند؟
هِرودوت نوشته است: ایرانی ها وقتی در کوچه به هم می رسیدند روبوسی می کردند و اگر با یکدیگر تفاوت طبقاتی داشتند افراد عامی می بایستی در برابر اشراف و بزرگان زانو می زدند.
20-زندگی پادشاهان و شاهزادگان در دوره ایران باستان چگونه بود ؟ مثال بزنید.(مشابه سوال 8 درس بیست)
در دورهٔ ایران باستان، شاهان و شاهزادگان زندگی بسیار پرتجملی داشتند و در کاخ ها به خوشگذرانی می پرداختند. برای مثال
خسرو پرویز تاجی داشت که مقدار زیادی طلای خالص در آن به کار برده شده بود و مروارید های آن به اندازه تخم گنجشک بودند. در
آن دوره، تاج سنگین را از سقف آویزان می کردند و شاه زیر آن می نشست. خسرو پرویز شطرنجی داشت که مهره های آن از یاقوت و زمرد بودند و بر تختی می نشست که از عاج فیل درست شده بود و نرده های آن از طلا و نقره بود.
21-مورخان از کدام اثر ادبی برای پی بردن به اوضاع و احوال مردم دوره ایران باستان استفاده کرده اند؟
سوالات درس22
درس 22
1-به گفته پژوهشگران در کدام سرزمین برای اولین بار کشاورزی و دامپروری آغاز شده است؟
فَلات ایران از نخستین سرزمین هایی بوده که کشاورزی و پرورش دام در آن آغاز شده و حتی دانش و مهارت کشت و زرع از ایران به سرزمینهای دیگر برده شده است.
2-در ایران باستان کشاورزی چه جایگاهی داشت؟
کشاورزی مهمترین پیشه و وسیلهٔ معیشت در ایران باستان بود. در اوستا و کتیبه های آن دوره، عبارت هایی دربارهٔ اهمیت و ارزش
کار کشاورزان دیده می شود. فعّالیّت های کشاورزی از طرف حکومت نیز تشویق می شد. در دورهٔ هخامنشیان، یونانی ها به تلاش های شاهان پارس، برای تشویق کشاورزی حسرت می خوردند.
3-در ایران باستان چه محصولاتی بیشتر کشت می شد؟ و کشاورزان در کنار کشاورزی کار دیگری انجام می دادند؟
گندم و جو مهم ترین محصول زراعی ایرانیان باستان بود. کشت پنبه در نواحی مستعد رواج داشت و به همین جهت کارگاه های
پنبه ریسی توسعه یافت و پارچه های پنبه ای یکی از صادرات مهم بعضی از ایالات بود.کشاورزان ایرانی علاوه بر کار کشاورزی به پرورش دام نیز می پرداختند.
4-ایرانیان باستان در کدام صنعت ها فعالیت داشتند؟
. تهیهٔ پارچه های لطیف از پنبه، ابریشم و پشم و تهیه شا لهای پشمی و حریر در کارگاه های مرو، ری، اهواز و شوشتر رواج داشت. ایرانیان در پیشهٔ نجاری، آهنگری و شیشه گری نیز پیشرفت کرده بودند. در دورهٔ ساسانی، ارابه های ساخت ایران به ظرافت و زیبایی، مشهور بوده است. ساختن اسباب و اثاثیهٔ منزل، شمشیر، ابزارهای کشاورزی و ابزار های جنگی مانند بازوبند و زره و نظایر آنها
نیز از مشاغل آن دوره بود.
5- بافرمان چه کسی جادۀ شاهی ساخته شد؟
داریوش اول هخامنشی.
6- چه عواملی سبب رونق تجارت در دوره ایران باستان شد؟
در آن زمان امنیت در راه ها برقرار و کاروانسراهایی در فاصل ههای معین بنا گردیدند. در نتیجهٔ این اقدامات، تجارت بیش از پیش رونق گرفت.
7-جاده ابریشم کدام سرزمین ها را به هم وصل میکرد ؟ و چرا به آن جاده ابریشم می گفتند ؟
جاده ابریشم راهی بود که چین و هند را در شرق، به اروپا در غرب متصل می کرد و بخشی از این جاده هم از خاک ایران عبور می کرد.
در آن زمان ابریشم، ارزشمندترین و پرسودترین کالای تجاری بود که از چین به ایران و سرزمین های دیگر صادر می شد
8-حکومت های ایران باستان به خصوص ساسانیان از موقعیت ویژه ارتباطی ایران بین شرق وغرب چه استفاده ای می کردند؟
حکومت ساسانی مانع از ارتباط مستقیم تجاری میان چین و روم )اروپا ( می شد و تمایل داشت که ابریشم چینی توسط بازرگانان ایرانی به روم صادر شود و یا اینکه ابریشم خام پس از آنکه در کارگا ههای ایران تبدیل به پارچه شد به روم فروخته شود.
9-صادرات ایران در دوره باستان چه بود ؟
سنگهای قیمتی، پارچه، قالی و محصولات کشاورزی
10- آیا در ایران باستان دریانوردی و تجارت دریایی وجود داشت؟
ایرانیان باستان به سبب تجربه و مهارت در دریانوردی به تجارت دریایی نیز روی آوردند. در دوران ساسانی، تجارت دریایی رونق
گرفت و بنادر خلیج فارس، لنگرگاه کشتی هایی بودند که به کشورهای دور و نزدیک ایران رفت و آمد می کردند.
11-چه زمانی برای اولین بار در ایران سکه ضرب شد؟
در زمان هخامنشیان برای اولین بار به فرمان داریوش کبیر، سکّه ای زرین به نام «دِریک » یا «زریک » ضرب شد
12-تا قبل از ضرب سکه افراد کالاهای خود را چگونه می فروختند و ضرب سکه چه تأثیری بر تجارت گذاشت؟
. تا قبل از رواج سکّه، معمولاً ده نشینان، مازاد محصولات خود را به شهر می آوردند و با محصولات دیگر که مورد نیازشان بود، مبادله می کردند. با ضرب سکّه، تجارت رونق بسیار پیدا کرد؛ به طوری که بازرگانان با داشتن پول می توانستند کالاهایی خریداری کنند و آنها را به قیمت بیشتر بفروشند
13-چه کسانی اجازه ضرب سکه های زرین (طلا) ،سکه های سیمین(نقره) و سکه های مسین (مسی) را داشتند؟
. سکه های زرین فقط به فرمان و به نام پادشاهان ضرب می شد. حاکمان ایالت ها می توانستند با اجازهٔ پادشاه فقط سکه های سیمین )نقر های( یا مسین )مسی( ضرب کنند.
فعّالیّ
14-منبع اصلی درآمد حکومت ها در ایران باستان چه بود؟
در ایران باستان، مالیات منبع اصلی درآمد حکومت ها بود که به صورت نقدی یا جنسی دریافت می شد.
15-میزان مالیتی که از مردم دریافت می شد چگونه بود؟
بیشترین حجم مالیات را کشاورزان پرداخت می کردند. دامداران به نسبت تعداد دام هایشان و پیشه وران و بازرگانان نیز به میزان کالا و خدماتی که عرضه می کردند، مالیات می دادند. علاوه بر اینها، نوع دیگری از مالیات به نام مالیات سرانه وجود داشت که فقط از عامهٔ مردم وصول می شد و بزرگان و اشراف از پرداخت آن معاف بودند.
16-چه زمانی بزرگان وعامه مردم هدایای خود را به پادشاه می دادند؟
جشن ها و مراسم به تخت نشستن شاهان،
17-مالیات دریافتی از مردم چه زمانی افزایش و در چه مواقعی کاهش می یافت؟
مأموران مالیاتی معمولاً نسبت به مردم سخت گیری و ستم می کردند و بیش از آنچه مقرر شده بود، طلب می نمودند.
گاهی به دلیل خالی بودن خزانه، میزان مالیات ها را افزایش می دادند. البته در مواقعی نیز به سبب جلوگیری از شورش مردم و یا بروز
خشکسالی، بخشش هایی صورت می گرفت.
18-درآمد های حکومت در چه مواردی هزینه می شد؟
بخش زیادی از درآمدهای حکومتی صرف جنگ با دشمنان می شد. قسمت دیگری از آن، به مصارف شخصی شاه، شاهزادگان،
درباریان و ساختن کاخ های مجلل می رسید. حکومتها همچنین بخشی از درآمد را در اموری مانند پرداخت حقوق به مأموران حکومتی
و همچنین احداث، نگهداری و تعمیر آتشکده ها، کاروان سراها، قنات، سدها و... خرج می کردند .
سوالات درس23
درس 23
1-آیا در ایران باستان به تعلیمات مذهبی اهمیت می دادند؟
در ایران باستان، تعلیمات مذهبی نقش و تأثیر زیادی در زندگی فردی و اجتماعی داشت
2- اقوام آریایی چه چیزهایی را مقدس می شمرند؟
برخی از عناصر خلقت مانند آب، آتش، خاک و باد را مقدس می شمردند و برای آنها خدایانی قائل بودند.
3- زرتشت که بود و مردم را به چه چیزی دعوت می کرد؟
زرتشت، پیامبر ایران باستان که قبل از سلسلهٔ مادها می زیست، در اندیشهٔ اصلاح عقاید ایرانیان برآمد.
او مردم را به پرستش اهورامزدا، خدای بزرگ و یکتا دعوت کرد.
4- آیین زرتشت چگونه آیینی بود؟
در آیین زرتشت، اهورا مزدا، منشأ تمام خیر و خوبی ها بود و همواره با اهریمن که سرچشمهٔ شر و بدی ها
به شمارمی رفت، در حال مبارزه بود. زرتشت به پیروان خود سفارش می کرد که به منظور یاری اهورامزدا، پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک را سرمشق زندگی خود قرار دهند
5- تعالیم زرتشت در کدام کتاب توسط پیروانش گردآوری شد؟ اوستا
6- آتش در میان ایرانیان باستان به ویژه ساسانیان چه جایگاهی داشت؟
ایرانیان باستان، آتش را مقدس می شمردند. در دورهٔ ساسانیان آتشکده های زیادی در گوشه و کنار ایران ساخته شدند که آثار بعضی از آنها تا به امروز باقی مانده است.
7- در دوره ساسانیان دین رسمی کشور چه بود و علاوه بر آن پیروان کدام دین ها در ایران زندگی می کردند؟
در دورهٔ ساسانیان، اغلب مردم دین زرتشتی داشتند و حکومت از آن دین پشتیبانی می کرد و دین رسمی کشور اعلام شد. در این دوره، موبدان زرتشتی با رواج و گسترش دین های دیگر در ایران مخالفت و نسبت به پیروان سایر ادیان سخت گیری می کردند. پیروان دینهای مسیحی، یهودی، بودایی و مانوی نیز در ایران زندگی می کردند.
8- غذای مردم ایران باستان چه بود؟
غذای اصلی مردم، غلات مخصوصاً گندم و جو بود که آنها را آرد می کردند و با آن، نان و انواع شیرینی ها را می پختند. علاوه بر نان، از انواع گوشت حیوانات اهلی، گوشت پرندگان شکاری، تخم پرندگان، شیر بز و میوه ها و سبزیجات و شربت ها برای تغذیه استفاده می شد.
9- ایرانیان باستان برای آرد کردن غلات از چه چیزی استفاده می کردند؟
آسیا بهای آبی را ابداع کرده بودند.
10- روغن زیتون و ادویه از چه مناطقی وارد ایران شد؟
روغن زیتون از یونان و ادویه از هندوستان
11- آداب غذا خوردن در ایران باستان چگونه بود؟
مردم ایران باستان، با آداب خاصی سر سفره می نشستند.آنها سخن گفتن به هنگام غذا خوردن را گناه می دانستند. شستن دست ها قبل و بعد از غذا خوردن و خواندن دعای نان در ابتدا و پایان غذا از نکاتی بود که آنها بر سر سفره رعایت می کردند
12- ایرانیان باستان بیشتر از چه ظروفی استفاده می کردند .؟
ظروف فلزی
13- ما چگونه از نوع پوشاک و ابزارها وتولیدات مردمان ایران باستان مطلع شده ایم؟
بیشتر آنچه که ما از پوشاک مردم آن دوره می دانیم مربوط به مجسمه ها و نقاشی ها یا تصاویری به جا مانده از آن دوره است که بر روی سنگ ها، ظروف یا سکه ها نقش بسته اند. باستا ن شناسان نمونه هایی از وسایل و ابزار تولید پوشاک مربوط به ایران باستان را نیز کشف کرده اند.
14- مردان وزنان ایران باستان نسبت به پوشش بدن چه اعتقادی داشتند؟
مردان و زنان ایرا ن باستان در مقایسه با مردم سایر تمدن های هم عصر خود، اعتقاد به پوشش کامل بدن داشتند و برهنگی و بی بند و باری را نشانهٔ اهریمن می دانستند.
15- پوشش مردان وزنان دوره ایران باستان چگونه بود؟
ایرانیان، نخستین کسانی بودند که شلوار را طراحی کردند و پوشیدند. شلوار و بالاپوش های آستین دار و کلاه نمدی پوشاک اصلی مردان بود. زنان نیز از شلوار، پیراهن های بلند و روسری استفاده می کردند
16- لباس های ایرانی مورد توجه کدام کشور ها بود؟
مورد توجه بزرگان و درباریان روم و یونان بود و اغلب سعی می کردند از طرح لبا سهای ایرانی تقلید کنند.
17- ایرانیان از گذشته به کدام ورزش ها علاقه داشتند؟
به ورزش های رزمی و پهلوانی چون کشتی علاقمند بوده اند و پهلوان و پهلوانی در تاریخ کهن ما ریشه دارد. سوارکاری و تیراندازی و شکار از ورزش های مورد علاقه مردم آن دوره بوده و پرتاب سنگ یا فَلاخَن و نیزه و زوبین نیز رواج داشته است.
18- در شاهنامه فردوسی از دلاوری چه کسانی نام برده شده است؟
رستم، سهراب، سیاوش، گُردآفرید (گُردآفرین) و … در ایران باستان سخن گفته است.
19- به گفته هرودوت ، ایرانیان در گذشته چه چیزهایی به فرزندان خود آموزش می دادند؟
هِرودوت نوشته است: ایرانیان به فرزندان خود سه چیز را می آموختند1- سوارکاری2- تیروکمان 3- راستگویی.
20- کدام ورزش توسط ایرانیان باستان ابداع شده و امروزه هم از ورزش های جهانی محسوب می شود؟
چوگا ن بازی در شاهنامهٔ فردوسی به چوگان بازی اشاره شده است. در زمان هخامنشیان و ساسانیان این ورزش انجام می شده است. در این ورزش، اسب سواران از یک چوب دست به نام چوگان و یک گوی استفاده می کردند.
21- در عهد باستان جشن چه معنا ومفهومی داشت؟
در عهد باستان مردم ایران در طی سال، ده ها جشن برپا می کردند و شاد زیستن را یک موهبت الهی می دانستند. واژهٔ جشن از یَشُن و یَسْنه اوستایی گرفته شده که به معنای پرستیدن و نیایش است و از اینجا می توان پی برد که بیشتر
جشنهای آن دوره اهمیت دینی داشته و با نیایش به درگاه خداوند همراه بوده است.
22- در ایران باستان جشنها در چه مواقعی از سال برپا میشد و مهمترین جشنها را نام ببرید.
جشن ها همچنین ارتباط زیادی با تغییر فصلها و شروع و پایان کار کشاورزی داشتند.
مهم ترین جشنها = جشن نوروز، جشن سده و جشن مهرگان
23- باشکوه ترین جشن ایرانیان باستان چه جشنی بود و در چه زمانی برگزار می شد؟
جشن نوروز - آغاز فصل بهار
24- نوروز برای مردم ایران باستان چه پیامی داشت؟
پیام آور نوشدن سال و رویش طبیعت و شروع فعّالیّت های کشاورزی بود
25- پیدایش جشن نوروز به چه زمانی بازمی گردد ؟
زمان پیدایش نوروز به درستی معلوم نیست، در شاهنامهٔ فردوسی، این جشن را به تاج گذاری جمشید پادشاه اسطوره ای ایران نسبت می دهند. این جشن در زمان هخامنشیان در تخت جمشید برگزار می شده و پس از آن، سلسله های دیگر نیز نوروز را گرامی داشته اند . در هر یک از روزهای عید نوروز، طبقه ای از مردم به دیدار شاهان می آمدند.
در عهد باستان، خانواده های ایرانی بر سر سفرهٔ نوروزی به درگاه آفرینندهٔ هستی دعا می کردند، به یکدیگر هدیه می دادند و شادباش می گفتند.
26- امروزه ایرانیان نوروز را چگونه جشن می گیرند؟
امروزه نیز مردم کشور ما نوروز را جشن می گیرند، کتاب قرآن را بر سر سفره هفت سین می گذارند و در هنگام تحویل سال دعا می خوانند.خانه تکانی، پختن سمنو، چیدن سفره هفت سین، به دیدار بزر گترهای فامیل رفتن و عیدی دادن از آیین های زیبای نوروز است.
27- سازمان ملل متحد در چه سالی روز اول فروردین (21 مارس میلادی) را روز جهانی نوروز اعلام کرد و به رسمیت شناخت؟
در سال 1388 ،
درس 24
1- از چه زمانی زبان فارسی زبان گفتاری و نوشتاری مردم ایران بوده است؟
از هنگام استقرار اقوام آریایی در سرزمین ایران
2-زبان مردم ایران در دوره های هخامنشیان ، اشکانیان ، ساسانیان و دوره اسلامی چه بود؟
در دورهٔ هخامنشیان، پارسی باستان
در عصر اشکانیان و ساسانیان، پارسی میانه » یا «پهلوی
در دورهٔ اسلامی ، فارسی دری
3- زبان امروز مردم ایران چیست؟
زبان رسمی امروز ما نیز فارسی دری است که با دو زبان قبلی شباهت هایی دارد.
4- موضوع اصل 15 قانون اساسی کشور چیست؟
اصل 15 قانون اساسی می گوید:
زبان و خطّ رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبا نهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.
5- ایرانیان باستان از چه خطی استفاده می کردند و آن را از چه کسانی آموخته بودند؟
در زمان هخامنشیان، ایرانیان « خطّ میخی » را از اقوام بین النهرین اقتباس کردند و تغییرات زیادی در آن به وجود آوردند. کتیبه های به جا مانده از دورهٔ هخامنشیان در بیستون و تخت جمشید به زبان پارسی باستان و با خطّ میخی نوشته شده است. در دوره های اشکانیان و ساسانیان، خط پهلوی رایج بود. این خط از خط آرامی اقتباس شده بود.
6- چه چیزی نشان دهنده آشنایی ایرانیان باستان با علومی چون ریاضی ، هندسه وزمین شناسی می باشد؟
ساختن بناهای عظیم و محکم، سدها، پلها، ابزارها و وسایل مختلف زندگی که به دست ایرانیان ابداع شده
7- ایرانیان باستان تا چه اندازه با علم نجوم آشنا بودند و با استفاده از این علم چه چیزی را بوجود آوردند؟
ایرانیان باستان در علم نجوم پیشرفت کرده و با سنجش و تعیین زمان به خوبی آشنا بودند و چون برای فعّالیّت های کشاورزی که در فصول خاصی از سال انجام می گرفت به تقویم نیاز داشتند، تقویم خورشیدی )شمسی( را به وجود آوردند و سال را به 12 ماه 30 روزه تقسیم کردند. این تقویم از کم نظیرترین تقویم های دنیا است.
8- در کتاب اوستا از چند نوع پزشک نام برده شده است؟
از سه نوع پزشک جراح، پزشک معمولی و پزشک دعا که با دعای مقدس باطن افراد را درمان می کند
9- مدرسه و بیمارستان جندی شاپور به دست چه کسی تأسیس شد و چگونه مکانی بود؟
در دورهٔ ساسانیان، شاپور ساسانی در شهر جند ی شاپور ) خوزستان کنونی ( مدرسه و بیمارستانی تأسیس نمود که قدیمی ترین مدرسهٔ پزشکی جهان به شمار می رود. او از دانشمندان و استادان برجستهٔ دیگر کشورهای آن روز نیز برای تدریس در این دانشگاه دعوت می کرد. در این مدرسهٔ بزرگ علاوه بر پزشکی، نجوم، ریاضیات، موسیقی، شیمی )کیمیاگری( و... تدریس می شد.
10- صنعتگران و هنرمندان دوره ایران باستان در چه زمینه هایی فعالیت می کردند/
سفالگری، پارچه بافی، قالی بافی، فلزکاری، چرم سازی، زرگری، کاشی کاری، سنگ بُری، حجاری، قلم زنی،
منبّت کاری، موسیقی، نقاشی و...
11- در کدام بناها ، پیشرفت ایرانیان در معماری را نشان می دهد؟
تخت جمشید،هگمتانه، پاسارگاد، تخت سلیمان، طاق بستان و طاق کسری