شکستگی جمجمه
اگر مصدومی دچار جراحت سر شده است، دقت کنید که ممکن است شکستگی جمجمه وجود داشته باشد. مصدوم مبتلا به شکستگی جمجمه ممکن است اختلال هوشیاری داشته باشد. شکستگی جمجمه یک آسیب جدی است چون خطر صدمه به بافت مغز، چه مستقیماً به خاطر قطعات استخوانی شکسته شده از جمجمه و چه در اثر خونریزی داخل جمجمه، وجود دارد. نشت مایع زلال (مایع مغزی ـ نخاعی) یا خونابه از گوش یا بینی، نشانه یک آسیب جدی است. در هر مصدومی که دچار آسیب به سر و در نتیجه آن، اختلال هوشیاری شده است، به شکستگی جمجمه مشکوک شوید. به خاطر داشته باشید که مصدومی که دچار شکستگی احتمالی جمجمه است، میتواند آسیب گردنی (نخاعی) هم داشته باشد و لذا بر اساس اقدامات درمانی مربوط به آسیب گردنی، تحت مداوا قرار بگیرد (مبحث « آسیب ستون فقرات » را ببینید).
تشخیص
جراحت یا کبودی روی سر
ناحیه نرم یا فرو رفته در پوست سر
کبودی تا تورم در پشت یک گوش
کبودی در اطراف یک یا هر دو چشم
از دست رفتن مایع زلال یا خونابه از بینی یا یکی از گوشها
وجود خون در سفیدی چشم
انحراف شکل سر یا صورت یا از دست رفتن تقارن آنها
بدتر شدن سطح هوشیاری (ممکن است تا بیهوشی پیشرفت کند).
مباحث زیر را هم ببینید:
اقدامات نجاتدهنده حیات ، جراحات سر و پوست سر ، آسیب ستون فقرات .
اهداف
باز نگه داشتن راه تنفسی
فراهم کردن شرایط انتقال فوری مصدوم به بیمارستان
۱) اگر مصدوم هوشیار است، به او کمک کنید تا دراز بکشد. در صورتی که آسیب گردنی وجود دارد، از چرخاندن سر خودداری کنید.
۲) با وارد کردن فشار روی محل جراحت، خونریزی پوست سر را مهار کنید. به دنبال آسیبهای دیگر بگردید و آنها را درمان کنید. با مرکز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست کنید.
۳) اگر از یک گوش ترشح خارج میشود، با یک پانسمان استریل یا لایه پوششی تمیز، روی گوش را بپوشانید و با ملایمت به کمک باند محکم کنید (مبحث « خونریزی از گوش » را ببینید). (خروجی) گوش را مسدود نکنید.
۴) تا رسیدن نیروهای امداد پزشکی، علایم حیاتی (سطح پاسخدهی، نبض و تنفس) را کنترل و ثبت کنید.
هشدار!
اگر مصدوم بیهوش است، با استفاده از روش «بالا راندن فک» راه تنفسی را باز کنید و تنفس را کنترل کنید؛ آماده باشید تا در صورت لزوم، احیای تنفسی و ماساژ قفسه سینه را آغاز کنید (مبحث « اقدامات نجاتدهنده حیات » را در ببینید). با مرکز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست کنید. اگر وضعیتی که مصدوم را در آن حالت یافتید، مانع از باز کردن راه تنفسی میشود و یا شما نمیتوانید راه تنفسی را به روش «بالا راندن فک» باز کنید، مصدوم را در وضعیت بهبود ، قرار دهید. اگر به نیروهای کمکی دسترسی دارید، از روش «چرخاندن مثل الوار» استفاده کنید.