زنبور عسل

بسم الله الرّحمن الرّحیم
  
 "و اوحی ربک الی النحل ان اتخذی من الجبال بیوتا ومن الشجر و مما یعرشون.ثم کلی من کل الثمرات فاسلکی سبل ربک ذللا یخرج من بطونهاشراب مختلف الوانه فیه شفاء للناس ان فی ذالک لایه لقوم یتفکرون."(نحل 67-69(
«پروردگارت به زنبور الهام کرد که در کوهها و درختان و در آنچه سقف دارند لانه کن، آنگاه از هر میوه ای بخور و راه هموار پروردگارت را بپوی ، و از شکم آنها نوشابه ای که رنگهای مختلف دارد بیرون می آید، که آن باعث درمان مردم است، به راستی در این کار نشانه ای برای اندیشمندان است.»

مقدمه

زنبور عسل یکی ازحشراتمفید برای انسان است که متعلق به رده دوبالان می‌باشد. زنبور عسل خیلی پیش از انسان در روی زمین بوجود آمده و زندگی می‌کرده است. زنبور عسل حدود 150 میلیون سال قبل وجود داشته و مشغول زاد و ولد بوده است. منتها با این تفاوت که در آن فاقد یک زندگی اجتماعی بوده و مثل خیلی از زنبورهای غیر عسلی امروزی ، زندگی انفرادی داشته و هر زنبور لانه مخصوص بخود را داشته و در آن زندگی می‌کرده است. کندو محلی است که زنبورها در آن تولد یافته ، کار کرده ، خواهران و برادران خود را پرورش داده و مواد غذایی لازمه را در آن انبار و ذخیره می‌کنند. زنبور عسل دارای نژادهای مختلف است و ساختمان بدنی پیچیده‌ای دارند.

 

 

ساختار بدن

سر

در جلوترین قسمت بدن قرار داشته و شامل اعضای زیر است: دو عدد چشم مرکب ، سه عدد چشم ساده ، دو عدد آنتن(شاخک) و دهان با خرطوم. بزرگی چشمها وسیله‌ای است که زنبوردار به کمک آن به راحتی می‌تواند زنبور نر را از کارگر تشخیص دهد. زیرا چشمهای زنبور نر بزرگتر بوده و از عقب سر بهم می‌رسند، ولی در زنبور کارگر و ملکه بهم نمی‌رسند. کار آنتنها (شاخکها)، لمس کردن و بوییدن است. زنبور به کمک خرطوم ، شهد را از روی گلها جمع آوری و از راه دهان به داخل کیسه عسلی می‌فرستد.

سینه

از سه حلقه کیتینی درست شده و اعضای زیر به آن اتصال دارند: چهار عدد بال یا پر که دو عدد آنها بالهای جلویی و دو عدد دیگر بالهای عقبی هستند. شش عدد پا که جفت عقب آن دارای حفره‌هایی به نام سبد می‌باشند و زنبور عسل در دوران فعالیت خود گرده‌های گل در آن پر و با خود به کندو حمل می‌کند. این سبدها در کارگران بزرگتر از نرها هستند.

شکم

در قسمت انتهایی بدن قرار داشته، از 6 حلقه کیتینی پشتی و 6 قطعه شکمی تشکیل شده است. در انتهای شکم مخرج برای دفع مدفوعات دیده می‌شود. از راه همین مخرج ، زنبور قادر است خاری را که در داخل بدنش جای دارد، خارج کرده و نیش بزند.ولی زنبور نر نمی‌تواند نیش بزند، چون اصلا نیش ندارد.



غده های مهم

    در داخلا دو طرف سر کارگر یک جفت غده‌ای به نام" غده‌های شیری" وجود دارد که از خود ماده‌ای به نام شیر یا" ژله شاهانه" ترشح می‌کند و با آن ملکه و لاروهای خیلی جوان را تغذیه می‌نمایند.
    "غده‌های بزاقی "همراه با یک جفت غده سینه‌ای بوسیله یک کانال مشترک ، ترشحاتشان را به داخل دهان زنبور می‌ریزند. ترشحات این غده‌ها در موقع لارو بودن صرف تنیدن به دور خود شده و پس از رشد و تبدیل به یک زنبور کامل ، نقش غده بزاق دهان را در زندگیشان بازی می‌کنند.
    "غدد زیر آرواره‌ای" که در کارگران خیلی کوچک و غیرفعال بوده و در ملکه بسیار بزرگ و فعال است. ماده‌ای بوسیله این غده ترشح می‌شود که با بوی مخصوصش باعث تمیز ملکه از سایر زنبورها می‌شود.
    در زیر شکم زنبورها 4 جفت" غده‌های مومی" وجود دارد که سه جفتش فعال هستند و موم ترشح می‌کنند و بکار ساختن سلولها و شان می‌خورند.
    "غده‌های بویایی:" در پشت زنبورها غده‌ای به نام غده بویایی دیده می‌شود که کارش تشخیص بوهاست.
    "غده‌های مخزنی": سه عدد غده در مخزن به نام غده‌های مخزنی ، مدفوعاتی را که در آنجا ذخیره شده‌اند، مرتب ضد عفونی می‌کنند.

ملکه

 ملکه مادر کندو بوده و جنسیت آن ماده می‌باشد. طول بدن ملکه هیجده میلی مترمی‌باشد. بال‌های آن کوچک بوده و خرطوم آن توانایی جمع آوری شهد گلها را نداشته ودرعوض دارای شکمی بزرگ‌تر از ماده‌های کارگر بوده و دو تا شش سال می‌تواند زندهبماند. ولی در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود. ملکه عسلو گرده نمی‌خورد و بجای آن ژله رویال مصرف می‌کند.
نیش ملکه همانند شمشیر تازی بوده و بدون خار می‌باشد .

 

زنبور نر

 

زنبورهای نر در کندو تنها وظیفه بارور نمودن ملکه را دارند و دارای نیش نمی‌باشند. دارای سر و بالهای بزرگ می‌باشند. توانایی جمع‌آوری شهد و گرده رانداشته و ۲۴ روز زنده می‌مانند.
زنبور نر در حجره‌های بزرگ‌تری نسبت‌به زنبورهای کارگر پرورش می‌یابند. تخمهای بارورنشده ملکه به زنبور نر تبدیل می‌شوند.

 

زنبور کارگر

 

جنسیت زنبورهای کارگر ماده بوده. طول بدن آنها ۹ میلیمتر می‌باشد. در یک کندوی قوی با تعداد ۱۰قاب ۷۰هزار زنبورکارگر وجود دارد. زنبورهای کارگر با اینکه ماده هستند توانایی بارور شدن ندارند. ولی در صورت نبودن ملکه در کندو می‌توانند تخم ریزی کنند. که در زنبوردار29ماده تخم‌گذار گفته می‌شود. نیش زنبورهای ماده خاردار بوده و طول آن در حدود ۱ میلیمتر می‌باشد. به خاطر وجود همین خارها پس از نیش زدن و ورود زهر به بدن موجوداتی که ساختار گوشتی دارد نیش در پوست گیر کرده و موجب جدا شدن کیسهزهر از زنبور می‌شود. و پس از چند دقیقه زنبوری که نیش زده خواهد مرد .

 

وظایف زنبورکارگر

 

جمع آوری شهد آب بره موم- پاسبانی از کندو - تولید عسل - رسیدگی به ملکه - پرورش نوزادان - رسیدگی به کندو و پاکیزه‌گی آن از بیشترین وظایف زنبورهای کارگر می‌باشد

 


نژادهای زنبور

زنبور هندی Aspis Indica

کمی کوچکتر از زنبور عسل معمولی بوده ، قد کارگرش 13 میلیمتر می‌باشد.
سلولهایی را که با موم در روی شانها درست می‌نماید از سلولهای زنبور عسل
کوچکتر هستند.

زنبور درشت Apis Dorsata

در هندوستان و چین زندگی نموده و بزرگترین نوع زنبور عسلی است که تاکنون شناخته شده است.  به حالت وحشی زندگی کرده و در زیر شاخه‌های درخت شانش را می‌چسبانند.
چسالانه چند بار از نقطه‌ای به نقطه دیگر کوچ می‌نمایند.




زنبور ریزApis Florea

از همه زنبورها کوچکتر بوده و فقط یک شان درست می‌کنند
که مثل زنبورهای درشت به زیر شاخه درخت می‌چسباند
به حالت وحشی در هندوستان و جنوب ایران یافت می‌شوند.



زنبور عسل معمولیApis Meaifica

همان زنبور عسل معمولی است که فقط آنها را در دهات و شهرها
برای تولید عسل در کندوها نگهداری می‌کنند.

خواصی را که از یک نژاد خوب باید انتظار داشت عبارتند از:
آرام باشند و نیش نزنند،
پر محصول باشند،
بچه به اندازه لازم بدهند،
گلهای شهددار را به سرعت پیدا کنند،
در مقابل امراض مقاوم باشند،
مصرف عسل زمستانی آنها کم باشد،
رشد سالانه‌شان را هر چه زودتر شروع کرده
و سریع به حداکثر رشدشان برسند.

از مهمترین نژادهای این زنبور می‌توان به
زنبور عسل اروپای مرکزی ،
زنبور سیاه ،
زنبور ایتالیایی قفقازی
و زنبور نژاد ایرانی نام برد.

 

 

آفات و بیماریهای زنبور عسل

از مهمترین بیماریها می‌توان به لوک آمریکایی ،لوک اروپایی ،نوزما ، کنه دونی، یبوست ،شپشک زنبور عسل و کرم موم خوار اشاره کرد.

زنبورداری را از کجا باید شروع کرد؟

 

1.باید ابتدا خود را برای زنبور داری آماده ساخت و این کار را باید در فصل زمستان که زنبور ها در کندو هستند انجام داد برای این کار بایستی در این فصل (زمستان) به مطالعه و تحقیق در مورد زنبورداری پرداخت و با نحوه زندگی و کار با زنبور عسل آشنا شد.

2.خرید کندو در بهمن و اسفند و عدم خرید کندو در فصل پاییز زیرا کندویی کندوی خوب است که در بهمن و اسفند دارای جمعیتی قوی باشد در صورتی که در فصل پاییز اقدام به خرید کندو نمایید امکان شکست بسیار بالاست چون زنبورهای پیر و ضعیف در فصل زمستان از بین   می روند و می میرند و جمعیتی که در پاییز در کندو دیده می شود یک جمعیت حقیقی نیست.

 

3.توجه شود که کندو ها دارای ملکه باشند چون کندوهای بی ملکه در فصل بهار که شروع تولید نسل و تکثیر کندوست افزایش جمعیتی نداشته و از بین می رود در صورتی که با کندویی بی ملکه مواجه شدید سریعا بایستی اقدام به ادغام کندو با یک کندوی قوی نمود.

 

4.زنبورداری را با سه کندو شروع کنید چون در صورتی که یکی از کندو ها از بین رفت مایوس نشوید بهتر است که تعداد کندو ها در ابتدا سه تا شش عدد باشد.

 

5.همیشه جمعیت قوی و سالم خریداری کنید منظور از جمعیت قوی در بهمن ماه این است که دو طرف شش تا هشت عدد از کادر ها را زنبور پوشانیده باشد.

 

6.محیط مناسبی برای نگهداری در نظر گرفته شود چون در محیطی که عاری از گل و گیاه مناسب باشد جمعیت بهره دهی نخواهد داشت.

انتخاب محل زنبورستان

 

یکی از مهمترین نکات مدیریتی در پرورش زنبور عسل انتخاب صحیح محل استقرار زنبورستان است.

شرایط مطلوب برای محل استقرار یک زنبورستان و محل استقرارکندوها:

 

1.شرایط آب و هوایی :

 

به طور کلی شرایطی چون گرما یا سرمای بیش از حد تحمل زنبورها ، بارندگی پیوسته و زیاد ، هوای ابری در بیشتر اوقات سال یا فصل مورد نظر ، بادهای شدید ، هوای شرجی یا هوای غالبا

مه آلود ، افزایش یا کاهش ناگهانی درجه حرارت هوا و آلودگی غیر تحمل هوا ممکن است چنان منطقه ای را برای استقرار زنبورستان نا مطلوب کند .
2.پوشش گیاهی منطقه :

به طور کلی گیاهانی چون توتون ، پنبه ،آفتاب گردان ، یونجه ، شبدر ،اسپرس ، بیدمشک ، گوَن ، آویشن ، خردل ، زعفران ، نخود ، لوبیا ، نعنا ، سیب ،گلابی ، مرکبات ، اقاقیا ، کاج ، گیاهان زینتی و طیف بسیار وسیعی از دیگر گیاهان زراعی ، باغی ، جنگلی و مرتعی منابع شهد وگرده برای زنبورعسل محسوب می شوند.

 3.اهمیت وجود منبع آب سالم در اطراف زنبورستان :

زنبور نیز مانند سایر جانداران بهآب به عنوان حیاتی ترین نیاز خود احتیج دارد.

 4.بهداشت منطقه زنبورستان و اهمیت آن:

زنبور عسل نیز مانندسایر حیوانات به برخی از بیماری ها حساس است و متاسفانه بیشتر بیماری ها باعث انهدام بخش مهم یا تمامی کلنی های زنبور دار می شودویا ضمن خسارت به زنبور دار معالجه می شوند . بنابراین اقتصادی ترین اقدام برای جلوگیری ازابتلای زنبورها به بیماری توجه زنبوردار به بهداشت منطقه است .

 5.آلودگیهای صوتی و بوهای نامطلوب :

مکان استقرار زنبورستان باید دست کم2 کیلومتر از دامداری ها ، مرغ داری ها ، کارخانه های دباغی و دیگرمجتمع های تولیدی که بوی ناخوشایند در آن ها تولید می شود دور باشد . زیرا بوی بدزنبوران را فراری می دهد . زنبورستان ها هم چنین باید از نقاط پر سرو صدا مثل       جاده های پر رفت وآمد ، کارخانه های پر سروصدا و غیره به اندازه کافی دور باشند تا سرو صدا موجب هراس زنبورها و فراری شدن آنها نشود .

 6.اهمیت دور بودن کافی زنبورستان ازنقاط مسکونی:

زنبورها با توجه به شعاع پرواز خود ممکن است تا 12 کیلومتر ازمحل زنبورستان دور شوند . نزیک بودن زنبورستان به مناطق مسکونی ممکن است باعث مشکلاتی برای زنبور دار شود.

7.اهمیت رعایت فاصله زنبورستان هااز هم :

حداقل فاصله لازم به رعایت زنبورستان ها از یکدیگر در هر منطقه 6کیلومتر است . چنانچه این فاصله کمتر شود بخصوص اگر منطقه پوشش گیاهی چندان خوبی نداشته باشد چند مشکل اساسی پیش خواهد آمد .
الف-تولید عسل کمتر در دو زنبورستان مجاور هم به علت کمبود منابع شهد وگرده

ب-به علت گرده افشانی بیش از حد مورد نیاز بیشتر گل ها به میوه یا بذر تبدیل شده و تمام

میوه ها قادر به دریافت مواد غذایی کافی نمی شوند واز کیفیت محصول کاسته می شود.

پ-امکان رفتن اشتباهی زنبورهای یک زنبورستان بهزنبورستان های دیگر و شیوع بیماری و غارت وجود دارد.

 8.نیاز زنبورستان به حصار

 9.میزان نزدیکی زنبورستان به جاده:

برای دسترسی به وسایل نقلیه برای حمل ونقل ،بارگیری و تخلیه کندوها          

10.بهترین مناطق استقرار یک زنبورستان:

بی تردید بهترین مکان استقرار یک زنبورستان در یک باغ یا مزرعه بزرگی است که محصول آن باید توسط زنبور عسل گرده افشانی شود. در این صورت علاوه برتولید عسل برای زنبوردار محصولات کشاورز یا باغ دار هم به قدر کافی گرده افشانی میشود.

 11.عدم استقرار زنبورستان در کنار دریا یارودخانه:

چنانچه زنبورستان در ساحل دریا یا رودخانه مستقر شود زنبورها برای نوشیدن و جمع آوری آب بطرف آنها رفته و معمولا جریان آب رودخانه یا امواج دریا بیشتر زنبورها را غرق می کند و به اینترتیب خسارت سنگینی به جمعیت کلنی ها وارد می شود.

12.سطح زنبورستان و استقرار کندوها روی پایه یا سکو:

سطح زمین زنبورستان باید دست کم 30 سانتی متر بالاتر از زمین های اطراف باشد.

13.فاصله کندوها از هم در یک زنبورستان :

در یک زنبورستان رعایت فاصله 5/2 متر بین دو کندو ضروری است.

14.مکان زنبورستان در رابطه باسمپاشی باغ ها و مزارع

15.جهت استقرار کندوها درزنبورستان:

چنانکه منطقه ای که زنبورستان در آن مستقراست بادخیز نباشد می توان کندوها را به گونه ای در زنبورستان مستقر کرد که سوراخ پرواز آنها به سمت مشرق یا جنوب باشد در این صورت با طلوع خورشید نور به سمت جلوی کندوها می تابد و زنبورها زودتر فعالیت روزانه را آغاز      می کنند.در مناطق بادخیزسوراخ پرواز باید در جهت مخالف وزش باد باشد تا بخصوص درزمستان باد سرد به داخل کندوها وزیده نشود و در سایر مواقع نیز موجب ناراحتی زنبورها نشود.

16.محافظت کندوها از عوامل نامساعد جوی و محیطی

17.مسافت مکان جدید زنبورستان تا مکان قبلی:

شعاع پرواز مفید زنبور عسل به 2 کیلومتر و شعاع پرواز دور آن به 6 کیلومتر و گاهی به 12 الی 5/13 کیلومتر میرسد. برای جلوگیری از مراجعت زنبورها به مکان زنبورستان قبلی مکان زنبورستان جدید تا قبلی باید بیش از 6 کیلومتر فاصله داشته باشد.

18.رابطه کندو و مساحت زنبورستان :

دیوارها نباید از 2 متر مرتفع تر و فواصل بین کندوها به میزان حداقل 5/2 متر از هم باید رعایت شود.

 19.نحوه استقرار کندوها در زنبورستان :

محل استقرار کندوها درزنبورستان باید به گونه ای طراحی شود که زنبورهای پرواز کننده از کندوهای مختلف مانعی در جلوی زنبورهای دیگر نباشد به همین جهت در استقرار کندوها

طرح هایی چون زیگزاگ – مربع- گروهی - موازی و غیره ممکن است عملی گردد.

20.زنبورستان در مناطق گرمسیری:

زنبور عسل در حرارت 16 تا 32 درجه سانتیگراد در حداکثر فعالیت است و 34 تا 39 درجه سانتی گراد و 16 تا 8 درجه سانتی گرادبه تدریج از فعالیت آنها کاسته می شود و در دمای کمتر از 8 درجه سانتی گراد و بیشتراز 39 درجه سانتی گراد از کندو خارج نمی شوند.

نکته ی جالب:زنبورداران از موبایل استفاده نکنن‍‍د!!

بنا به تحقیقی که اخیرا در یکی از ایالات کشور امریکا به عمل آمده
محققان متوجه به گمراه شدن زنبورهای عسل حین مراجعه به کندوهای
خود شده اند که دلیل این امر مربوط به استفاده افراد مختلف از تلفن همراه در نزدیکی کندوها میباشد .

بهترین زمان خرید جمعیتهای زنبور:

این زمان در ایران به استثنا در مناطق گرم جنوبی بهمن ماه و اسفند است.

 

همه جمعیت ها یک قدرت دروغی در پائیز نشان میدهند0 ولی تا بهمن ماه زنبور های اضافه از بین رفته وقدرت واقعی جمعیت مشخص می گردد بنابر این خرید جمعیت در پائیز اشتباه است .

نکات مهم درآغاز کار:

1.مطالعه کتب زنبور داری قابل اعتماد

2.هنگام خرید دقت شود که جمعیت حتما ملکه داشته باشد. جمعیت بی ملکه آنهم در بهمن ماه فاقد ارزش بوده و محکوم به مرگ است.

3.تجربه آموزی را هرگز با یک کندو شروع ننمایند حد اقل لازم برای زنبور داری سه کندوی پر از زنبور و قوی پیشنهاد میشود .

4.همیشه جمعیت های قوی و سالم را بخرید چه هر اندازه قیمت هایشان گران باشد باز خرید آنها صحیح تر است. -این جمعیت قوی در همان سال اول تلافی اختلاف قیمتش را با عسل اضافی که در اختیار صاحبش می گذارد درآورده و به نفع شما میباشدو در ضمن این جمعیت در بهار نیز باز یک بچه هم میدهد که این هم باز یک نفع اضافی برای زنبور دار است .

منظور از جمعیت قوی در بهمن ماه جمعیتی است که دو طرف شش تا هشت قاب را با زنبور وشانیده باشد.

5.سعی کنید جمعیت رادر جایی مستقر کنید که در آنجا ۵تا ۶ ماه از سال گیاهان مختلف یکی بعد از دیگری گل بدهند و اگر این شرایط مهیا نبود حتما باید زنبورها به مناطق مختلفی حتی چند بار در طول سال کوچ داد.

 

رفتار بازنبورها

 

طرز کارکردن و رفتارتان برای زنبورها مهم است هیچ وقت در کندو را بدون دود دادن باز نکنید و هیچ وقت هم بیش از اندازه به داخل آن دود ندهید.

 

دود دادن زیاد باعث گیجی و عصبانی شدن زنبورها می گردد با دود دادن به زنبورها خواهید فهماند که ازآنها قویترید.وقتی که آنها شما را از خودشان قویترحس کردند دیگربه شما       حمله ورنخواهند شد .

هنگامی که کندو راباز کرده وبازنبورها کارمی کنیداگر زنبوری ناگاه به دست شما حمله کرد نترسید ودستتان رابسرعت عقب نکشید زیرا دراین صورت حتما نیش خواهد زدواگر دست رابه همان حال نگهداریدنیش نمیزند.

 

از هر حرکت ناگهانی در مقابل جمعیت بپرهیزید چون از آن خوششان نمی آید و فورا حمله کرده و نیش می زنند . قاب را هیچگاه به زور بیرون نکشید زیرا ناگهان کنده شده و زنبور ها را عصبانی می کند مواظب باشید که قاب پر از زنبور از دستتان به زمین نیفتد که در این صورت زنبورها به شما حمله کرده ونیش می زنند .

 

زنبور ها از بوی عرق بدشان می آید و به کسی که بدنش بوی عرق بدهد یا به خود یا موهایش ادکلن و عطر زده باشد حمله می کنند بین رنگها سفید برایشان آرامش دهنده و قهوه ای ناراحت کننده است از پارچه های پشمی به هر نحو و رنگی که باشند بدشان می آید. زهر زنبور عسل مصونیت موضعی می دهد

یعنی اگر زنبور نقطه ای از بدن را نیش زد و این نقطه متورم شد دفعه بعد اگر باز همین نقطه و اطرافش را نیش بزند دیگر متورم نمی شود .

 

در هوای بارانی و یا وقتی که هوای آفتابی تبدیل به هوای بارانی می شود زنبور ها ناراحتند در چنین مواقعی به کندوهایشان دست نزنید که حمله خواهند کرد.

هنگام کار کردن با زنبور ها جلوی سوراخ پرواز نایستید زیرا نظم ورود و خروج آنها را به هم زده و زنبور ها که تحمل بی نظمی را ندارند به شما حمله ور خواهند شد

 

3 نکته مهم در هنگام بازدید کندوها:
1.باید همیشه شماره گذاری باشند ودر اولین بازدید بهاری از داخل کندوها حتما از زنده بودن ملکه مطمئن شوید لازم نیست که خود ملکه را ببینید وجود تخم در داخل سلول ها دلیل بر وجود ملکه است ملکه معمولا در هر سلول یک تخم می گذارد هرگاه ضمن بازدید در داخل هر سلول بیش از یک تخم دیدید نشانه آن است که ملکه این جمعیت مدت هاست که از بین رفته وگارگر ها این تخم ها را گذاشته اند زیرا تنها کارگرها هستند که ناشیانه در هر سلول چند تخم            می گذارند .
2. در اولین بازدید بهاری باید  به آن توجه کرد که رفتار زنبور ها پس از دادن کمی دود به کندوچگونه است و اینکه پس از دود دادن آیا حمله می کنند یا به آرامی بر روی قابها می نشینند در صورت حمله زنبور ها می تواند دلیل بر بی ملکه بودن آن هاباشد .
 3.به غذای موجوددرکندو نیز درهمین بازدید باید دقت داشته باشید ودر صورت کمبود غذا یک یا دو قاب عسل داخل جمعیتی که کمبود غذادارد آویزان کنید یادتان باشد قاب ها را اول خراشیده و سپس در وسط قاب ها آویزان کنید تا زنبور ها تحریک به خوردن عسل شوند ودر صورت نبود قاب عسل جمعیت را با شربتی که از یک پیمانه آب و یک پیمانه شکر و دو قاشق غذا خوری عسل درست می شود تغذیه کنید (پیمانه یک لیتری) بهتر است که شربت را پس از مخلوط کردن روی آتش گذاشته و حرارت آن را به40درجه رساند یعنی وقتی که انگشت را داخل شربت می زنید حرارت آن را به زحمت احساس کنید این کار را به مدت 10 الی 15 روز ادامه دهید .
نتیجه می گیریم در اولین بازدید بهاره به این سه نکته باید توجه داشت
لف- وجود ملکه
ب - طرز رفتار زنبور ها
ج - مقدار غذا